Toplumsal barışın ve bireysel özgürlüklerin temelini oluşturan eşitlik ilkesi, ne yazık ki zaman zaman nefret ve ayrımcılık temelli eylemlerle zedelenebilmektedir. Özgür Önder Hukuk Bürosu olarak, bu tür suçların ciddiyetinin farkındayız ve mağdurların haklarını koruma konusundaki kararlılığımızı vurgulamak isteriz. Bu kapsamlı makalede, Türk Ceza Kanunu (TCK) çerçevesinde nefret ve ayrımcılık suçunu tüm yönleriyle ele alacak, yasal düzenlemeleri, suçun unsurlarını, cezalarını ve mağdur olduğunuzda atmanız gereken adımları detaylandıracağız.
NEFRET VE AYRIMCILIK SUÇU NEDİR?
Nefret Suçu Kavramı: Nefret suçu, genel anlamıyla, bir kişiye veya gruba karşı; dil, din, ırk, milliyet, cinsel yönelim, cinsiyet kimliği, engellilik durumu veya benzeri bir özelliğinden dolayı duyulan ön yargı ve nefret motivasyonuyla işlenen suçları ifade eder. Bu suçlar, mağdurun sadece bireysel varlığına değil, ait olduğu grubun kimliğine de yönelik bir saldırı niteliği taşır.
Ayrımcılık Suçu Kavramı (TCK Madde 122): Türk Ceza Kanunu’nun 122. maddesi, “Nefret ve Ayırımcılık” başlığı altında bu suçu özel olarak düzenlemiştir. Maddeye göre;
- Kişiler arasında dil, ırk, renk, cinsiyet, engellilik, siyasi düşünce, felsefi inanç, din veya mezhep farklılığından kaynaklanan nedenlerle;
- Bir kamu hizmetinden yararlanılmasını,
- Bir ekonomik faaliyetin yürütülmesini,
- Bir malın veya hizmetin verilmesini veya alınmasını,
- Bir kişinin işe alınmasını veya işten çıkarılmasını engelleyen veya zorlaştıran kimse cezalandırılır.
Bu madde, toplumsal yaşamın farklı alanlarında bireylerin eşit muamele görme hakkını güvence altına almayı hedefler.
NEFRET SÖYLEMİ VE AYRIMCILIK SUÇU İLİŞKİSİ
Nefret söylemi, genellikle nefret suçlarının bir öncülü veya parçası olarak karşımıza çıkar. Belirli bir gruba yönelik aşağılayıcı, düşmanlaştırıcı, ötekileştirici ve şiddeti teşvik edebilecek ifadeler nefret söylemi kapsamına girer. Her nefret söylemi doğrudan bir suç teşkil etmese de, TCK 122’de tanımlanan eylemlerle birleştiğinde veya TCK’nın diğer maddelerini (hakaret, tehdit vb.) ihlal ettiğinde cezai sorumluluk doğurabilir.
TCK MADDE 122’NİN KAPSAMI VE UNSURLARI
- Suçun Maddi Unsurları: TCK 122’de tanımlanan suçun oluşabilmesi için failin belirli eylemleri gerçekleştirmesi gerekir:
- Engelleme veya Zorlaştırma: Kanunda sayılan belirli hakların (kamu hizmeti, ekonomik faaliyet, mal/hizmet alım-satımı, işe girme/çıkarma) kullanılmasının engellenmesi veya zorlaştırılması.
- Ayrımcı Gerekçe: Bu engelleme veya zorlaştırmanın, mağdurun dil, ırk, renk, cinsiyet, engellilik, siyasi düşünce, felsefi inanç, din veya mezhep gibi özelliklerinden kaynaklanması. Bu özellikler kanunda sınırlı sayıda (numerus clausus) sayılmıştır.
- Suçun Manevi Unsuru: Nefret ve ayrımcılık suçunun manevi unsuru kasttır. Failin, ayrımcı bir motivasyonla hareket ettiğinin ve belirli bir sonucu (engelleme/zorlaştırma) bilerek ve isteyerek gerçekleştirdiğinin ispatı gerekir. Özel kast aranmaz, genel kast yeterlidir.
- Korunan Hukuki Değer: Bu suçla korunan temel hukuki değer, Anayasa’da da güvence altına alınan eşitlik ilkesi ve kişilerin ayrımcılığa uğramama hakkıdır. Toplumun farklı kesimlerinin barış içinde bir arada yaşayabilmesi ve herkesin temel hak ve özgürlüklerden eşitçe yararlanabilmesi hedeflenir.
NEFRET VE AYRIMCILIK SUÇUNUN CEZASI
TCK Madde 122’ye göre, nefret ve ayrımcılık suçunu işleyen kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Yargılama sürecinde suçun işleniş biçimi, kastın yoğunluğu ve ortaya çıkan sonuçlar gibi faktörler cezanın belirlenmesinde etkili olacaktır.
MAĞDUR OLMANIZ HALİNDE NE YAPMALISINIZ?
Nefret ve ayrımcılık suçuna maruz kaldığınızı düşünüyorsanız, haklarınızı aramak için aşağıdaki adımları izleyebilirsiniz:
- Delil Toplayın: Yaşadığınız olayı kanıtlayabilecek her türlü delili (mesajlar, e-postalar, tanık beyanları, kamera kayıtları, belgeler vb.) toplamaya çalışın.
- Şikayette Bulunun: En yakın Cumhuriyet Başsavcılığı’na veya kolluk kuvvetlerine (polis, jandarma) başvurarak şikayetçi olabilirsiniz. Şikayet dilekçenizde olayı ayrıntılı bir şekilde anlatmalı ve topladığınız delilleri sunmalısınız.
- Hukuki Destek Alın: Nefret ve ayrımcılık suçları karmaşık hukuki süreçler içerebilir. Bu nedenle, bir avukattan profesyonel hukuki danışmanlık ve temsil hizmeti almanız, haklarınızı etkin bir şekilde korumanız açısından büyük önem taşır. Özgür Önder Hukuk Bürosu olarak, bu süreçte size destek olmaktan memnuniyet duyarız.
- İnsan Hakları Kurumlarına Başvurun: Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu (TİHEK) gibi kurumlar da ayrımcılık iddialarını incelemekte ve başvuruları değerlendirmektedir.
ÖZGÜR ÖNDER HUKUK BÜROSU OLARAK NASIL YARDIMCI OLABİLİRİZ?
Özgür Önder Hukuk Bürosu olarak, nefret ve ayrımcılık suçları konusunda uzman avukat kadromuzla müvekkillerimize kapsamlı hukuki hizmetler sunmaktayız:
- Danışmanlık: Mağduriyetinizin hukuki boyutunu değerlendirme ve atılacak adımlar konusunda bilgilendirme.
- Şikayet ve Dava Süreci Yönetimi: Şikayet dilekçesinin hazırlanması, savcılık soruşturması ve ceza davası süreçlerinin takibi.
- Delil Toplama ve Değerlendirme: Davanız için gerekli delillerin toplanmasına yardımcı olma ve hukuki strateji geliştirme.
- Tazminat Talepleri: Uğradığınız maddi ve manevi zararların tazmini için gerekli hukuki süreçlerin yürütülmesi.
- İnsan Hakları Kurumlarına Başvuru: Ulusal ve uluslararası insan hakları mekanizmalarına başvuru süreçlerinde destek.
SONUÇ
Nefret ve ayrımcılık suçları, bireylerin onurunu zedeleyen ve toplumsal adaleti sarsan ciddi ihlallerdir. Bu tür suçlarla mücadele, sadece yasal düzenlemelerle değil, aynı zamanda toplumsal farkındalığın artırılması ve mağdurların hak arama yollarına erişiminin kolaylaştırılmasıyla mümkündür.
Eğer siz de nefret veya ayrımcılık temelli bir eyleme maruz kaldıysanız veya bu konuda hukuki bilgiye ihtiyaç duyuyorsanız, Özgür Önder Hukuk Bürosu olarak yanınızdayız. Haklarınızı öğrenmek ve hukuki destek almak için bizimle iletişime geçmekten çekinmeyin.