Velayet Davası Nedir? Velayet Davası Ne Kadar Sürer?
Evliliklerin bitirilmesi amacıyla başlatılan hukukî girişimle karşımıza boşanma davasının çıktığını biliyoruz. Dava içinde ya da sonrasında görülen en önemli konu da çocuk ya da çocukların hangi eşin yanında kalacağıdır. Burada velayet kavramıyla karşılaşırız.
Velayet davası; çocuğun velayeti kendisinde olmayan eşin diğer eşe karşı aile mahkemesinde açtığı bir davadır.
Velayet davası, boşanmış veya boşanma aşamasındaki eşlerin önüne her zaman sorun olarak çıkabilen davaların başında gelmektedir. Velayet talepleri boşanma davası içinde görüleceği gibi, boşanma sonrasında da velayet davaları açılmaktadır.
Boşanma davalarının içinde görülen velayet davalarına, boşanma davasının makul sonuçlanma süresi içerisinde boşanma ile birlikte karar verilir.
Velayet davası nasıl açılır?
Velayet davaları uzmanlık gerektiren davalardır. Velayetin değiştirilmesini gerektiren durumlar varsa haklı sebepleri gösterir dava dilekçesi ile yetkili aile mahkemesine başvuruda bulunularak dava açılabilir.
Evlilik dışında doğan çocuğun velayeti kime aittir?
Bu konuda halk arasındaki tabirle gayrimeşru çocuğun velayetinin kimde olacağı merak konusudur. Ana ve baba evli değilse velayet anaya aittir. Ana küçük, kısıtlı veya ölmüş ya da velayet kendisinden alınmışsa hâkim, çocuğun menfaatine göre, vasi atar veya velayeti babaya verir.
Üvey Çocukların Velayeti Nasıl Olur?
Eşler, ergin olmayan üvey çocuklarına da özen ve ilgi göstermekle yükümlüdürler. Kendi çocuğu üzerinde velayeti kullanan eşe diğer eş yardımcı olur; durum ve şartlar zorunlu kıldığı ölçüde çocuğun ihtiyaçları için onu temsil eder.
Velayetin Kapsamı Nedir?
Ana ve baba, çocuğun bakım ve eğitimi konusunda onun menfaatini göz önünde tutarak gerekli kararları alır ve uygularlar.
Çocuk, ana ve babasının sözünü dinlemekle yükümlüdür.
Ana ve baba, olgunluğu ölçüsünde çocuğa hayatını düzenleme olanağı tanır; önemli konularda olabildiğince onun düşüncesini göz önünde tutarlar.
Çocuk, ana ve babasının rızası dışında evi terk edemez ve yasal sebep olmaksızın onlardan alınamaz.
Velayet Düzenlemesinde İdrak Yaşı Nedir?
Yargıtay uygulamasına göre çocuğun idrak yaşı, 8 yaş veya üstüdür. 8 yaş veya bu yaşın üzerinde olan çocukların görüşü alınmadan velayetin düzenlenmesi, değiştirilmesi veya kaldırılması mümkün değildir
Boşanma Davası Sonrası Açılan Velayet Davaları Ne Kadar Sürer?
Boşanma davasında karar verilmesi ile velayet konusu da mahkemece karara bağlanır.
Velayet hakkında boşanmış eşler arasında daha sonra bazı sorunlar olabilir, bundan ötürü boşanmış eş, velayeti bulunduran eşe karşı velayetin kaldırılması ya da değiştirilmesi için tekrar dava açabilmektedir.
Velayet davasının ne kadar süreceği duruma göre değişiklik gösterir. Velayet davaları hâkimler tarafından titizlikle incelenen davalardır. Öncelikle çocuğun menfaati göz önünde tutulacağından yaklaşık 1 yıl süren davalardır. Ancak bu süreler adliyelerin ve hâkimlerin yoğunluğuna göre değişiklik gösterir.
Velayet Davası Ne Kadar Sürede Sonuçlanır?
Velayet davasının ne kadar sürede sonuçlanacağını önceden söylemek zordur. Davanın karara çıkmasından sonra ise dosyalar Bölge Adliye Mahkemelerine veya Yargıtay ilgili hukuk dairelerine giderse bu süre çok daha uzamaktadır.
Burada makalemizin velayet davası ne kadar sürer? sorusu gündeme gelir. Gelin, şimdi bu soruya yanıt arayalım.
Velayetin Kaldırılması ve Değiştirilmesi Davası Ne Kadar Sürer?
Avrupa Birliği içerisinde oluşturulan “Avrupa Adaletin Etkinliği Komisyonu” davaların sonuçlanma süreleri ile ilgili dava aşamaları ve süreleri hakkında belirli kriterler oluşturmuş ve bu sürelerin uygulanmasını tavsiye etmiştir.
Bu sürelerin uygulanması ile davaların kısa sürede sonuçlanmasıyla insanlarda adalet ve güven duygusunun artacağı vurgulanmıştır.
Ülkemizin de taraf olduğu komisyon toplantılarına ülke olarak katılım sağlanmış, davaların aşamaları ve makul sonuçlanma sürelerinin hukuk sistemine uygun olacağı düşünülerek pilot şehirlerde uygulamaya başlanmıştır.
Velayet davalarının sonuçlanma süresi incelenirken, dava aşamalarının da önemli olduğu unutulmamalıdır.
Dava açan veya açılan tarafa tanınan anayasal hak ve süre, aile mahkemelerince verilen kararların inandırıcılığı ve tarafsızlığı açısından önemlidir.
Velayet davası süreci basit yargılama usulüne göre yapılmaktadır. Bu nedenle velayet davalarının sonuçlanmasında hedeflenen makul sonuçlanma süresi 209 gündür.
Velayet Davasında Dilekçe Aşaması Ne Kadar Sürer?
Velayet davasında, dilekçenin hazırlanması ve aile mahkemesine teslim edilmesi başlangıcı oluşturur.
Teslim alınan velayet dava dilekçesi, incelenerek tensibin hazırlanması 7 gündür. Velayet dava dilekçesinin davalı tarafa tebliğ edilmesi 30 gündür. Tebliğ edilen dava dilekçesine cevap süresi ise 14 gündür.
Velayet Davasında Ön İnceleme Duruşması Ne Kadar Sürer?
Cevap dilekçesinin ve duruşma günün tebliğ edilmesi ve duruşmanın yapılması, ön inceleme duruşma aşaması olarak kabul edilir ve süresi 60 gün olarak belirlenmiştir.
Velayet Davasında Eksik Delillerin Bildirilmesi Ve Karar Duruşması Ne Kadar Sürer?
Ön inceleme duruşmasının tamamlanması ile eksik delillerin toplanması ve ikinci duruşmanın yapılması için belirlenen süre 70 gündür.
Velayet davasında, ikinci duruşma ile toplanan delil ve dinlenen tanıkların anlatımları ışığında karar verilmektedir. Bu aşamada ayrıca uzman görüşü alınması ve rapor hazırlanması da bu aşamaya dâhildir.
Velayet Davasında Kararın Yazılma Aşaması Ne Kadar Sürer?
Aile mahkemesinin velayet konusunda verilen kararın gerekçeleri ile yazılması ve hâkimin onaylama süresi 30 gündür.
Bu süre ile velayet davası 209 gün içerisinde belirlenen makul sürede sonuçlanması hedeflenmiştir.
Velayet Davası Sonuç ve Değerlendirme Süresi
Bahsettiğimiz süreler tavsiye ve hedef kriteri olarak belirlenmiş pilot şehirlerde yapılan denemeler sonrası uygulamaya geçilecektir.
Velayet davalarında belirlenen makul sonuçlanma süresi 209 gündür, davanın açıldığı mahkemenin iş yoğunluğu, personel, hâkim izin, tayin durumu, tebligat adreslerindeki olumsuzluk ve adli tatil süreci gibi etkenler bu süreleri etkilemektedir.
Sonuç olarak velayet hakkı anne ve babaya verilmiş bir haktır. Velayetin engellenmesi, velayet konusunda mahkemenin kararı olmadıkça tasarrufta bulunma hakkı bulunmamaktadır.
Velayet Altındaki Çocuğun Temsil Edilmesi Nasıl Olur?
Ana ve baba, velayetleri çerçevesinde üçüncü kişilere karşı çocuklarının yasal temsilcisidirler.
İyi niyetli üçüncü kişiler, eşlerden her birinin diğerinin rızasıyla işlem yaptığını varsayabilirler.
Vesayet makamlarının iznine bağlı hususlar dışında kısıtlıların temsiline ilişkin hükümler velayetteki temsilde de uygulanır.
Velayet Altındaki Çocuğun Fiil Ehliyeti Nedir?
Velayet altındaki çocuğun fiil ehliyeti, vesayet altındaki kişinin ehliyeti gibidir.
Çocuk, borçlarından ana ve babanın çocuk malları üzerindeki haklarına bakılmaksızın kendi mal varlığı ile sorumludur.
Velayet Altındaki Çocuğun Aileyi Temsil Etmesi
Velayet altındaki çocuk, ayırt etme gücüne sahip ise ana ve babanın rızasıyla aile adına hukuki işlemler yapabilir; bu işlemlerden dolayı ana ve baba borç altına girer.
Çocukla Ana ve Baba Arasındaki Hukuki İşlemlerin Bağlayıcılığı Nedir?
Çocuk ile ana veya baba arasında ya da ana ve babanın menfaatine olarak çocuk ile üçüncü kişi arasında yapılacak bir hukuki işlemle çocuğun borç altına girebilmesi, bir kayyımın katılmasına ve hâkimin onayına bağlıdır.
Velayetin Kaldırılması Şartları Nelerdir?
Çocuğun korunmasına ilişkin diğer önlemlerden sonuç alınamaz ya da bu önlemlerin yetersiz olacağı önceden anlaşılırsa hâkim şu hâllerde velayetin kaldırılmasına karar verir:
- Ana ve babanın deneyimsizliği, hastalığı, başka bir yerde bulunması veya benzeri sebeplerden biriyle velayet görevini gereği gibi yerine getirememesi.
- Ana ve babanın çocuğa yeterli ilgiyi göstermemesi veya ona karşı sorumluluklarına önem vermemesi.
- Velayet ana ve babanın her ikisinden kaldırılırsa çocuğa bir vasi atanır.
Mahkeme, bir çocukla ilgili velayet hakkının kaldırılmasına karar verirken, velayetin kaldırılması gerekmeyen diğer çocuklar hakkında da velayetin kaldırılmasına yer olmadığına karar vermelidir, aksi takdirde diğer çocuklar açısından da velayet kaldırılmış olur.
Ana veya Babanın Tekrar Evlenmesi Durumunda Velayet Ne Olur?
Velayete sahip ana veya babanın yeniden evlenmesi, velayetin kaldırılmasını gerektirmez. Ancak, çocuğun menfaati gerektirdiğinde velayet sahibi değiştirilebileceği gibi, durum ve koşullara göre velayet kaldırılarak çocuğa vasi de atanabilir.
Velayetin Kaldırılması Durumunda Ana-Babanın Yükümlülükleri Nelerdir?
Velayetin kaldırılması durumunda ana ve babanın çocuklarının bakım ve eğitim giderlerini karşılama yükümlülükleri devam eder.
Ana ve baba ile çocuğun ödeme gücü yoksa bu giderler devletçe karşılanır. Nafakaya ilişkin hükümlerse saklıdır.