TMK m. 166/1: “Evlilik birliği, ortak hayatı sürdürmeleri kendilerinden beklenmeyecek derecede temelinden sarsılmış olursa, eşlerden her biri boşanma davası açabilir.”
Boşanma sebebi oluşturan davranışlar bünyesinde şiddet içeren bir çok davranış barındırmakta olup bunlar duygusal şiddet, ekonomik şiddet, sosyal şiddet, cinsel şiddet, görsel şiddet, fiziksel şiddet olarak karşımıza çıkabilmektedir.
CİNSEL ŞİDDETLE EVLİLİK BİRLİĞİNİN SARSILMASI
Eşlerden birinin cinsellikle ilgili her türlü aykırı davranışı çeşitlilik gösterebilmekte olup bu davranışlar cinsel şiddet olarak tanımlanmakta olup boşanma sebebini oluşturur.
- CİNSEL İLİŞKİ KURAMAMA SORUNLARI BULUNMAK
Yargıtay’ın yerleşik uygulamaları gereğince evlenmenin sosyal amacının yanında, cinsel arzuları tatmin etme gayesi de vardır ve cinsel ilişki kurmada bir kusuru olmayan kadından cinsel ilişkinin hiç kurulmaması halinde evlilik birliğini devam ettirmesi beklenemez. Bunun boşanma konusunu oluşturabilmesi için makul süre birliktelik gerçekleşmiş olması gereklidir. Ayriyeten eşler arasında cinsel ilişkinin kurulamadığı anlaşılması gerekli olup eğer eşler arasında bu hususta çekişmenin varlığı söz konusu ise rapor alınması zorunludur. Eşlerin cinsel ilişki kuramama sebebi belirlenmesi gerekli olup bu sebep kadının tedaviden kaçınması ya da erkek tarafın tedaviden kaçınması olabilecektir. Bunun haricinde olan ve Yargıtay uygulamalarından da anlaşıldığı üzere her iki tarafında vaginusmus rahatsızlığının tedavisi konusunda üzerlerine düşen görevleri yerine getirmemeleri söz konusu ise bu durumda eşit kusurlu sayılacaktır. Yargıtay davayı ilişkiyi kuramayan eşin açmaması gerektiği görüşünde olup bu kişinin davayı açması halinde reddedileceğini söylemektedir. Eşlerin fiziksel kusurlarının cinsel ilişkiyi engelleyecek boyutta olması boşanma konusunu oluşturacak olup eğer bu kusur cinsel ilişkiyi engelleyecek boyutta değilse boşanma konusu olay sayılmamaktadır. Eğer cinsel ilişkinin kurulmaması fiziksel kusurdan değil de psikolojik kusurdan kaynaklanıyor ise bu durumun makul süre kuramaması şartının gerçekleşmesi halinde boşanma konusunu oluşturacaktır. Eğer söz konusu engellerin varlığından söz edilemiyor ancak yine de kadının kaçınmamasına rağmen cinsel ilişki kurulmamış ise Yargıtay erkek eşin kusurlu olduğunu kabul etmektedir.
Evlilikte cinsel arzuları tatmin amacının varlığının bulunmasından kaynaklı olarak sebepsiz yere ve sürekli olarak cinsel ilişkiden kaçınma davranışı cinsel şiddete yönelik olup bunun haklı sebebinin bulunduğundan söz edilemiyor ise evlilik birliğini temelden sarsacak olup boşanma konusunu oluşturacaktır. Ancak belirtilmelidir ki eşin söylenti çıkarmasına karşılık cinsel ilişkiden kaçınan diğer eş eşit kusurlu sayılacaktır. Kaçınma davranışı her türlü delil ile ispat edilebilecek olup kadının kaçındığı ispat edilmiş ise boşanma davasının bu sebeple açılması halinde erkek eş tarafından açılan boşanma davası kabul edilecektir. Ancak kadının cinsel ilişkiden kaçındığı ispat edilememiş ise kadın eşin açtığı boşanma davası kabul edilmeli olup bunun sebebi cinsel birleştirmeyi gerçekleştirmeyenin koca olmasının kabul edileceğinden ötürüdür. Aynı şekilde erkek eşin de ilişkiden kaçınması hali boşanma sebebini oluşturur.
Bu davranışlar arasında eşini doğal olmayan yollardan cinsel ilişkiye zorlama davranışı da yer almakta olup boşanma konusunu oluşturabilecektir.
- CİNSEL İLİŞKİ KURULMASINA RAĞMEN SORUNLARI BULUNMAK
İstenmeyen şekilde ilişki kurulması hali hem boşanma sebebi olarak bir cinsel şiddet içermekte olup ayrıca bu durumun TCK’de basit ve nitelikli olmak üzere cinsel saldırı suçuna varan düzeyde olmasından söz edilebiliyor ise bu suçtan cezalandırma da söz konusu olacaktır.
Evlilik birliği her ne kadar beraberinde cinsel arzuları tatmin yükümlülüğünü getirse de bunun tıbbi ve hukuki sınırlarının muhakkak olup bu sınırların aşılması hali olan zorla cinsel birlikteliğe izin vermez. Bu durum hem boşanma sebebi oluşturacağı gibi aynı zamanda TCK’deki cinsel suçların oluşmasına da neden olabilir.
Yargıtay uygulamasında penil protez taktırılmasına rağmen iktidarsızlık söz konusu ise bu durumda açılan boşanma davasının kabul edilmesi gerektiği görüşündedir. Ancak aksi görüş olarak bu durumda elverişsizlik ilkesinden bahsedilemeyeceğinden boşanma davasının kabul edilmemesi yönünde de oy bulunmaktadır.
Doğal olmayan yolla cinsel ilişkide bulunan eşe karşı açılanma boşanma davasının da kabul edilmesi gereklidir.
Eşlerin cinsel ilişki kurmasına rağmen eğer yatağı ayırma durumundan söz edilebiliyor ise burada cinsel şiddete yönelik bir davranışın varlığından söz edilebilecek olup bu hususta açılan boşanma davası kabul edilmelidir.
- CİNSEL AÇIKLAMADA BULUNMAK
Gerekli olmadığı halde öğrenmesi gerekmeyen kişilere cinsel yetersizliği açıklamak evlilik birliğini temelden sarsar. Ancak bunun tedavi amacı ile açıklanması halinde gerekli olmayan bir durumdan söz edilemeyeceğinden ötürü boşanma konusunu oluşturmayacaktır.
Söz konusu açıklamalar eşin cinsel yetersizliğini açıklamak şeklinde örneğin yakın arkadaşları eş ile cinsel uyumsuzluğun bulunduğu söylemek şeklinde gerçekleşebileceği gibi eşlerin cinsel yaşamları konusunda açıklamalarda bulunmaları veya herhangi bir şekilde cinsel suçlamada bulunmaları ya da eşini satacağını söylemesi şeklinde gerçekleşebilecektir.
- CİNSEL SAPKINLIKTA BULUNMAK
Cinsel sapkınlık değişik şekillerde gerçekleşebilecek olup bunlar cinsel tacizde bulunma, cinsel tacize sessiz kalma, cinsel sadakatsizliğe zemin hazırlama, cinsel içerikli görüntü seyretmeye neden olunması, eşe veya bir başkasına cinsel içerikli gönderiler gönderilmesi, cinsel içerikli uygunsuz internet sitelerine girilmesi, eşe veya bir başkasına karşı cinsel içerikli uygunsuz sözler söylenmesi, eşlerden birisinin bir başkasına cinsel ilişki teklifinde bulunması şeklinde gerçekleşebilecektir. Ancak bu durumların usulüne uygun olarak kanıtlanamaması halinde boşanma sebebi oluşturması mümkün olmayacaktır.
- CİNSEL GÜVENİ SARSICI DAVRANIŞLARDA BULUNMAK
Başkası ile cinsel güveni sarsıcı davranışta bulunma hali birbirinden farklı şekilde gerçekleşebilmektedir. Bu durum ilk olarak eşin tanıdık veya tanıdık olmayan bir kimse ile sık sık görüşmesi olarak karşımıza çıkabilmektedir. Eşin başkası ile herhangi bir sebep olmadan mesajlaması hali de bu duruma sebep olabilecek olup söz konusu mesajlaşma cep telefonu ile veyahut internet ortamından faydalanarak gerçekleştirilmesi herhangi bir fark yaratmayacaktır ve cinsel güveni sarsıcı davranışlar arasında değerlendirilebilecektir. Eşi başkası ile el ele görülmesi, eşin başkası ile istenmediği halde arkadaşlık etmesi, başkası ile değişik mesajlarda görülmesi, tutum ve davranışlarla başkası ile ilişki söylentisine sebebiyet verilmesi, başkası ile kendisine önerildiği için görüşmeye gitmek, başkası ile nişan yapılması halleri Yargıtay uygulamasında cinsel güveni sarsıcı davranışlar arasında kabul edilmiştir.
Eşlerden birisi açıklama ile de cinsel güveni sarsıcı davranışta bulunabilecektir. Bu açıklamalar evlilik öncesi ilişkiye girdiği açıklama, ırzına geçilmek istediğini açıklama, başkası ile evlenildiğini açıklama, televizyon kanalında eşinden ayrıldığına dair açıklamada bulunma, internet ortamında kendisini bekar olarak açıklama, eşin gittiği yeri açıklayamaması hali bu davranışlara örnek olarak gösterilebilecektir.
Eşler iletişim araçları ile de cinsel güveni sarsıcı davranışlarda bulunabilecektir. Bu durum eşin olağandışı telefon görüşmesi yapması, olağan dışı fotoğraf çekilmesi, olağandışı mektuplaşması, olağandışı telefon edinmesi şeklinde karşımıza çıkabilecektir.
Cinsel güveni sarsıcı davranışlar sınırlı sayıda gösterilmesi mümkün olmayıp değişik şekillerde karşımıza çıkabilmekte olup Yargıtay uygulamasında da bunların boşanma sebebi olarak kabul edildiği görülebilmektedir.
- CİNSEL SADAKATE AYKIRI DAVRANIŞTA BULUNMAK
Eşin bir başkası ile yaşaması hali cinsel sadakate aykırı davranış olarak kabul edilebilecektir. başkası ile yaşama yurt içinde gerçekleşebileceği gibi yurt dışında da gerçekleşmesi hali durumda bir farklılık yaratmayacak olup boşanma sebebini oluşturacaktır. Ayrıca belirtilmelidir ki başkası ile yaşayan eşe hakaret etmek de boşanma sebebini oluşturmaktadır.
Eve eşten habersiz olarak başkasını alması hali de sıra dışı bir davranış olup söz konusu sadakate aykırı olarak nitelendirilebilecektir.
Eşin bir başkası olan ilişkisini anlatması hali de manevi bir işkence olarak Yargıtay uygulamasında kabul edilmesinin yanı sıra aynı zamanda cinsel sadakate aykırı bir davranış biçimini oluşturmaktadır.
Eşin evlilik dışı çocuğunun olması, eşin diğer eşe karşı sadakatsizliğini açıklaması, eşlerden birisinin başkası ile cinsel ilişki kurması, eşin diğer eşini pazarlamaya kalkışması, eşinin yatak odası görüntülerini bir başkasına gösterilmesi halleri de cinsel sadakate aykırılık teşkil edecek olup boşanma sebebini oluşturacaktır. Cinsel sadakate aykırılık gösterecek davranışlar bunlar ile sınırlı olmayıp Yargıtay uygulamasında çeşitli davranışlar ile bu sadakate aykırılıkların gerçekleştirildiği görülebilmektedir.
- DİĞER CİNSEL ŞİDDET SEBEPLERİ
Cinsel şiddete yönelik davranışlar çeşitlilik gösterebilecek olup başka türlü davranışlarda boşanma konusunu oluşturabilecektir.